Air Sounds
Σε διάφορες τεχνικές εκτέλεσης του κλαρινέτου ο συνθέτης μπορεί να ζητήσει αυξομειώσεις παραγωγής αέρα παράλληλα με τον καθαρό τόνο. Μάλιστα στις περισσότερες περιπτώσεις είναι εφικτό να περάσουμε από ένα καθαρό τόνο, χωρίς σχεδόν καθόλου επιπρόσθετη παραγωγή αέρα, σε μέγιστη παραγωγή αέρα με απουσία τόνου. Όταν κατά την εκτέλεση της τεχνικής παράγεται έστω και σε ελάχιστο βαθμό συγκεκριμένο τονικό ύψος, τότε συνήθως καταγράφουμε και περιγράφουμε τον παραγόμενο ήχο ως αιολικό. Όταν έχουμε απουσία συγκεκριμένου τονικού ύψους, τότε καταγράφουμε και περιγράφουμε τον παραγόμενο ήχο ως αέρινο.
Οι αέρινοι ήχοι μπορούν να χωριστούν σε τέσσερις κατηγορίες:
α. αέρινοι ήχοι με φυσική / κανονική μάσκα / κλειστή θέση.
Πιο λεπτό ηχόχρωμα, παρουσία αρμονικών.
Περιορισμένη δυναμική (μέχρι P - MP).
β. αέρινοι ήχοι με πιο χαλαρή / ανοιχτή μάσκα.
Περισσότερος αέρας, μεγαλύτερο δυναμικό εύρος, πιο βαθύς και κούφιος ήχος σε σχέση με τη κλειστή θέση.
Όταν παράγονται καθαροί τόνοι έχουν πολλή μικρή δυναμική και ηχούν αρκετά πιο χαμηλά από τον αέρινο ήχο.
γ. Χωρίς γλωττίδα
Μεγάλη ροή αέρα.
Πιο κούφιος ήχος αλλά με όγκο.
Παράγεται ελάχιστα κανονικός φθόγγος ανάλογος του δακτυλισμού. Αποτελεσματική κίνηση στην κλίμακα.
Χρειάζεται μεγαλύτερη ροή αέρα, σε μεγάλα περάσματα είναι εξαντλητικό για τον εκτελεστή.
δ. Χωρίς επιστόμιο
Λιγότερος όγκος, υψηλότερη συχνότητα.
Παρουσία τονικού ύψους αλλά είναι πολύ δύσκολο να παραχθούν συγκεκριμένοι φθόγγοι.
Ηχόχρωμα
Τα βασικά χαρακτηριστικά του ηχοχρώματος είναι ο αέρινος ήχος και η αναπνοή του εκτελεστή. Ο συνθέτης θα πρέπει να ακολουθεί σε γενικές γραμμές τη λογική της παραγωγής αέρινων ήχων, παρόμοιων με αυτών της φωνής και των ηχοχρωμάτων που παράγονται από τα φωνήεντα και τα σύμφωνα της ομιλίας. Σε αντίθεση με το φλάουτο, στο κλαρινέτο οι διαφορές μεταξύ διαφορετικών φθόγγων είναι σχεδόν ανεπαίσθητες. Έτσι οι αέρινοι ήχοι, ιδιαίτερα σε κανονική embouchure με επιστόμιο, χωρίζονται κυρίως σε ψηλούς (ə, e, i:) και χαμηλούς (ɔ:, u:).
Ενώ όλα τα σύμφωνα έχουν ξεχωριστή ποιότητα στα ηχοχρώματά τους, θα μπορούσαν να χωριστούν και αυτά σε δύο ευρύτερες κατηγορίες:
1. t, k
Τα οποία διαφοροποιούνται στην ατάκα (αρχή) της παραγωγής του αέρινου ήχου αλλά στη συνέχεια της εκτέλεσης τους το παραγόμενο ηχητικό αποτέλεσμα είναι παρεμφερές.
1. s, ʃ
Των οποίων τα παραγόμενα ηχοχρώματα είναι αισθητά διαφορετικά μεταξύ τους.
Επίπεδο Δυσκολίας
H παραγωγή αέρινων φθόγγων δεν παρουσιάζει ιδιαίτερη δυσκολία αλλά απαιτείται σωστή περιγραφή για την παραγωγή του κατάλληλου ηχοχρώματος, αφού μπορούν να παραχθούν αέρινοι ήχοι πολλών διαφορετικών συχνοτήτων και υφών.
Δυναμικό Εύρος
Κανονική embouchure: PPP - MP
Ανοιχτή (χαλαρή) embouchure: PPP - F
Οι αέρινοι ήχοι καλύπτουν ένα μεγάλο μέρος της δυναμικής ικανότητας του οργάνου. Λόγω της απουσίας καθαρών τόνων, οι αέρινοι ήχοι παράγουν σχεδόν μηδαμινές αρμονικές και μικρή αντήχηση. Έτσι, υπάρχει ένας μικρός περιορισμός στις υψηλότερες δυναμικές. Το γεγονός αυτό σε συνδυασμό με τη ποσότητα αέρα που πρέπει να χρησιμοποιήσει ο εκτελεστής για τη παραγωγή του ήχου έχει ως αποτέλεσμα να μη μπορούν να διατηρηθούν υψηλές δυναμικές για μεγάλο χρονικό διάστημα.
Σημειογραφία
Ο συνθέτης θα πρέπει πάντοτε να διευκρινίζει εάν ο αέρινος ήχος περιέχει και καθαρό τόνο ή όχι. Και στις δύο περιπτώσεις θα πρέπει να υπάρχει ονομαστική αναγραφή της τεχνικής επάνω από το πεντάγραμμο και αναγραφή του επιθυμητού φωνήεν ή σύμφωνου κάτω από το πεντάγραμμο. Ανάλογα με άλλες τεχνικές που χρησιμοποιούνται στο έργο, ο συνθέτης μπορεί να επιλέξει ένα συγκεκριμένο κεφάλι νότας για την αναγραφή της τεχνικής, όπως ρόμβο ή τετράγωνο. Στην περίπτωση που δεν υπάρχει καθαρός παραγόμενος τόνος, προτιμάται το κεφάλι νότας «x» και θα πρέπει να αναγράφεται επάνω από το πεντάγραμμο η οδηγία tonlos, no pitch ή air only.
Τρόπος Εκτέλεσης
Σε όλες τις περιπτώσεις ο εκτελεστής παράγει αέρα μέσα στο σώμα του οργάνου αλλάζοντας τη μορφή της στοματικής κοιλότητας και τη τοποθέτηση της γλώσσας ώστε να παράγει το επιθυμητό φωνήεν ή σύμφωνο.